Communicatie in Digitale Transitie
Het lectoraat richt zich op alledaagse sociale interactie in de publieke ruimte. Het centrale vraagstuk van het lectoraat CIDT is: “Hoe kunnen we organisaties een interactioneel perspectief op transities in de maatschappij bieden, in het bijzonder in de domeinen ‘veiligheid, gezondheidszorg en klimaatbeleid’, waarbij technologisering zowel een aanjager als uitdaging vormt?
Onderzoekslijnen binnen het lectoraat
Zowel patiënten als zorgprofessionals geven aan dat gesprekken gedurende een traject vooral gaan over de diagnose en de behandeling en dat zorgen over kwaliteit van leven nauwelijks aan bod komen, ook niet in het nazorgtraject. Hierdoor wordt onvoldoende aangesloten op de informatiebehoefte, emoties of zorgen van de patiënt. Dat belemmert een goede verstandhouding tussen zorgverlener en patiënt. Een belangrijke vraag in deze onderzoekslijn is: 'welke gespreksdilemma's doen zich voor in zorgprofessional-patiënt interacties en wat zijn de gespreksbevorderende en – belemmerende factoren in onderhandelingen over deze dilemma's?
Projecten
- Raak MKB CoPain
- Raak Publiek Care for Sexuality
- Boek ‘Interventions in health care interaction’, Palgrave
- Geplande aanvragen: KIEM chronische pijn met Nieuwe Utrechtse School (2023)
- Raak PRO ‘Interactie in de zorg’ (November 2024)
Digitalisering brengt ingrijpende veranderingen teweeg in de sociale interactie in de samenleving bijvoorbeeld door te bepalen wie er waar aan welke gesprek deelnemen.
Hoe geven mensen in on- en offline sociale interactie vorm aan normen en waarden? Welke effecten heeft dat op hun gesprekken en hoe kunnen deze inzichten ingezet worden bij maatschappelijke verandering en digitale innovatie? We ontwikkelen daartoe gesprekstools die helpen bij het herkennen van talige patronen met betrekking tot eventuele polarisatie in het publieke debat; opties tot interactie aanreiken en interactie verbeteren.
Projecten
De huidige klimaat- en ecologische crisis vraagt om sociale interacties die verbindend en realistisch zouden moeten zijn.
Wat zijn innovatieve formats voor klimaatgesprekken, hoe borgen we de kwaliteit van die gesprekken en hoe houden we ze gaande? Hoe kunnen mensen emoties, gevoelens van rouw of vertwijfeling veilig met elkaar delen? Hoe kunnen mensen van elkaar leren in deze gesprekken; standpunten niet alleen uitgewisseld worden maar zelfs samensmelten? Hoe kunnen partijen tot reflectie worden gestimuleerd? En hoe kan techniek hierbij een constructieve rol spelen?
Geplande aanvragen
- Project RAAK Publiek: Verbindende Taal (november 2023)
- RAAK Publiek: Natte voeten & een droge mond (juni 2023)
Publicatie
Introducing Critical Participatory Discourse Analysis: A Constructive Guide Towards Social Ecological Justice
Technologische innovatie is een tweesnijdend zwaard dat enerzijds zorgt voor nieuwe communicatiemogelijkheden, maar tegelijkertijd ook onpersoonlijke en gepolariseerde communicatie in de hand kan werken. De toekomstbestendige communicerende professional (en eigenlijk is bijna iedere professional tegenwoordig ook een communicatieprofessional) vergt technische geletterdheid: weten hoe je met sensitiviteit in verschillende technologische contexten communiceert, maar juist ook in kunnen schatten welke technologische omgeving het meest geschikt is: face to face, telefonisch, via publiekscampagnes, op sociale media, of een hybride vorm.
“Crisiscommunicatie vraagt niet zozeer om ‘strakke’, maar veel meer om dynamische communicatie met een grote rol voor nauwgezet luisteren en waarnemen. ”
Annette Klarenbeek lector Communicatie in Digitale Transitie
“Crisiscommunicatie vraagt niet zozeer om ‘strakke’, maar veel meer om dynamische communicatie met een grote rol voor nauwgezet luisteren en waarnemen. ” Annette Klarenbeek lector Communicatie in Digitale Transitie
Onderzoek naar issuemanagement door organisaties
Onze huidige samenleving wordt bijna voortdurend opgeschrikt met publieke discussies rond lastige, potentieel polariserende kwesties: de aanpak van COVID, 5G, stikstof, intensieve veehouderij, toeslagen, Zwarte Piet en ga zo maar door. Hierbij kunnen de gemoederen hoog oplopen. Dergelijke kwesties beginnen vaak ongemerkt en klein, veelal op sociale media, maar kunnen in korte tijd uitgroeien tot impactvolle issues, zo niet crises. De digitalisering van het publieke debat speelt een centrale rol in het huidige publieke kwesties: via sociale media wordt er volop gemobiliseerd, gepolariseerd en gediscussieerd. Het verloop van zulke issues is daardoor grilliger dan ooit.
Het succes van crisisbeleid hangt voor een groot deel af van de manier waarop de regering en de samenleving op elkaar reageren. Hoe spreken burgers over de risico’s die ze lopen? Hoe ervaren ze die? Waarover praten zij en hoe beïnvloeden ze elkaar? We mogen een ‘ommetje’ maken met de hond nu de avondklok er is. Voor de één is dat een prima maatregel, voor een ander een beperking die de grondwettelijke vrijheden beperkt. Waarop dan ook met geweld gereageerd wordt gezien de recente rellen in ons land.
Elke maatregel die onze keuzevrijheid lijkt te beïnvloeden, is nu spraakmakend geworden. Met elk gesprek beïnvloeden groepen mensen elkaar. Crisismanagementteams moeten dit soort inzichten gebruiken als bron voor effectief crisisbeleid. Dat vraagt dus niet zozeer om ‘strakke’, maar veel meer om dynamische communicatie met een hoofdrol voor nauwgezet luisteren en waarnemen.
Belang van issuemanagement
Issuemanagement is hierdoor een nog belangrijkere discipline geworden. Tegelijkertijd is dit een vakgebied waar communicatieprofessionals over het algemeen nog onvoldoende mee om weten te gaan. Van deze professionals wordt namelijk een andere instelling gevraagd: hoe moet je reageren als ‘iedereen’ reageert? En hoe ga je om met het feit dat iedereen denkt beter in staat te zijn om ‘Nederland te regeren’?
Hierbij gaat het in veel gevallen niet langer meer om het issue, maar juist de aanloop naar een issue, die opgemerkt en begeleid moet worden. Juist in een tijd waar binnen een democratische, gedigitaliseerde samenleving veel mondige burgers zijn die op alles reageren, maakt dit de rol van de communicatieprofessional in het publieke domein erg belangrijk.
Onderzoek Goed Gereageerd
Met ons onderzoek ‘Goed Gereageerd’ in het lectoraat Communicatie in Digitale Transitie willen we organisaties handvatten geven voor een adequate reactie op een issue. Daartoe zijn dus met name de geboorte- en groeifase van issues van belang. We werken in het onderzoek nauw samen met de praktijk: in zogenaamde werkpakketten van ons onderzoek worden cases onderzocht die door de publiekspartners Ministerie van Algemene Zaken, Rijkswaterstaat, Staatsbosbeheer en Raad voor de Rechtspraak zijn ingebracht.
Toewerken naar handelingsperspectief voor de communicatieprofessional
Op basis van ons onderzoek wordt een breed toepasbare en structurele aanpak ontwikkeld om ‘de communicatieprofessional in issuemanagement toe te rusten. We willen dit bereiken door enerzijds kennis en inzicht te vergaren en anderzijds door de resultaten daaruit voor publieke organisaties te vertalen in praktische handgrepen (trainingen en/of tools).
Deze blog is geschreven door Annette Klarenbeek, lector Communicatie in Digitale Transitie
Publicaties
- Monitoring mobilization A discursive psychological analysis of online mobilizing practices
- Accounting for Sexual Issues Related to Cancer A Discursive Psychological Approach to Online Talk Between Women in Heterosexual Relationships
- Consultations Preliminary to Interdisciplinary Chronic Pain Rehabilitation Patients’ and Practitioners’ Orientations to the Institutional Significance of a Shared Understanding of the Pain
Onderwijs
Door een interactieve benadering, een actief opendeurbeleid en de deelfuncties van verschillende docent-onderzoekers verbinden we ons lectoraat aan het onderwijs. De verkregen inzichten en kennis vanuit het onderzoek worden daarnaast direct toegepast in colleges.
“De tijd van beter uitleggen en overtuigen lijkt echt voorbij. Fascinerend om te zien hoe burgers steeds vaker de dienst uitmaken: hoe snapt en benut de overheid hun zorgen, hun ideeën, hun momenten en hun taal, daar draait het vaak om. Overal zie je geworstel met openheid en echt contact over weerbarstige thema’s.”
Guido Rijnja Juryvoorzitter Galjaardprijs
Samenwerking
Openbaar Ministerie, Logeion: de Nederlandse beroepsorganisatie voor communicatieprofessionals, Rijkswaterstaat en Universiteit van Amsterdam
Onze lectoren en onderzoekers
